Schilders voor site

1600 -1800 Schilders leggen de stad vast - 1.

Enkhuizen was in trek bij vele schilders. De bekendste Enkhuizer schilder is misschien wel Paulus Potter. Hij is inderdaad in 1625 geboren in Enkhuizen, maar het gezin Potter verhuisde al in 1628 naar Leiden.Enkhuizen is gedurende langere tijd in trek geweest bij vele schilders, zowel voor het maken van portretten van de rijke inwoners als voor het maken van stadsgezichten.

De anatomische les.
Christiaen Coeuershof; ‘De anatomische les’, met in het...
De anatomische les.
Christiaen Coeuershof; ‘De anatomische les’, met in het midden Zacheus de Jager.

De bekendste Enkhuizer schilder is misschien wel Paulus Potter. Hij is inderdaad in Enkhuizen geboren, in 1625, maar het gezin Potter verhuisde al in 1628 naar Leiden.
Zeker in het begin van de zeventiende eeuw woonden er honderden welvarende burgers in de stad die zorgden voor voldoende klandizie voor een aantal bekwame portretschilders. Later in de zeventiende eeuw was het een voortdurend komen en gaan van schilders in de stad.
Christiaen Coeuershof (1596 - 1653) bijvoorbeeld woonde een paar jaar in Enkhuizen. Zijn naam komt voor in notariële aktes uit 1639, 1645 en 1647. 
In 1640 schilderde hij een anatomische les van de Enkhuizer chirurgijn Zacheus de Jager.

   Van Herman Doncker zijn een groot aantal portretten van Enkhuizers bekend, maar hij werkte ook in Haarlem. In 1636 maakte hij in opdracht van de gemeente Edam een serie portretten. Helaas komt zijn naam niet of nauwelijks voor in de archieven, dus we kunnen weinig vertellen over zijn leven en carrière.
In Enkhuizen heeft ten minste één schilderes gewoond. Maria de Grebber trouwde in 1629 met de Enkhuizer Wouter de Wolf, de broer van Enkhuizer pastoor Augustinus Wolf. Zij schilderde in ieder geval een aantal portretten van haar zwager.
Ook Aggeus Castlanis werkte een aantal jaren in Enkhuizen. In 1633 vertrok hij uit de stad. De notaris Stant maakte een boedelinventaris op van de spullen die hij had achtergelaten in zijn kamer. De notaris noteerde een schildersezel, een stoel, een paar oude laarzen, een kist met allerhande ‘rommelingen’ en twee geschilderde uithangborden. Het lijkt erop dat de ‘meesterschilder’ halsoverkop vertrokken is en zijn armoedige bezittingen achterliet. De uithangborden suggereren dat hij naast portretten ook uithangborden schilderde om rond te komen. We weten niet waar hij naartoe is gegaan.
Gerbrand Ban (ca. 1613 - 1652) geboren in Haarlem. Op basis van een aantal overeenkomsten in stijl zou hij les hebben kunnen hebben gehad van Pieter de Grebber, de broer van Maria de Grebber. Gerbrands moeder was Ermgard van Beresteyn. Zij kwam uit een rijke Enkhuizer familie van haringhandelaren en bierbrouwers. Het woonhuis van de familie is nu het huidige Peperhuis. Gerbrands tante was Margaretha van Beresteyn, de echtgenote van chirurgijn Zacheus de Jager. Hun turbulente huwelijk is beschreven in diverse notariële aktes. Gerbrand Ban moet voldoende contacten hebben opgedaan bij zijn verhuizing naar Enkhuizen om opdrachten te krijgen. Een van de weinige bewaarde portretten van hem is dan ook een portret van Simon Semeyns, een lid van een zeer vooraanstaande Enkhuizer familie.

Jan Jacob Duyvensz.
Jan Jacob Duyvensz.

   Ook in de achttiende eeuw kwamen regelmatig portretschilders naar de stad. Adriaen Thim (1720 - 1783) uit Bremen bezocht Enkhuizen in de jaren zeventig. Hij schilderde de negen portretten van de familie Duyvensz die nu nog in het stadhuis hangen.

Petronella Johanna Pan.
Adriaen Thim; Jan Jacob Duyvensz. en Petronella Johanna...
Petronella Johanna Pan.
Adriaen Thim; Jan Jacob Duyvensz. en Petronella Johanna Pan.