1572 het verhaal van Enkhuizen | deel 2

Op 2 mei kwam admiraal Boshuizen de stad in om kracht bij te zetten aan Quickels poging om troepen binnen Enkhuizen te krijgen. Quickel kreeg na veel onderhandelen uiteindelijk toestemming om met een aantal van zijn mannen ongewapend de stad binnen te komen. Quickel maakte daar misbruik van door de vrouwen, die bij zijn leger hoorden, wapens te laten smokkelen. Onder hun rokken hadden zij musketten verborgen die zij naar herberg ‘Het Paradijs’ brachten waar Quickel verbleef. Op het moment dat Quickel dacht dat hij voldoende op sterkte was, liet hij op zijn trommels slaan om de aanval te beginnen.
De situatie ontplofte en vooral de vissers die niet waren uitgevaren vlogen de herberg in en werkten hardhandig met veel schoppen en slaan Quickel en zijn mannen de stad uit. 
Vervolgens trok de menigte naar het huis van de zeer koningsgezinde burgemeester Frederik Simonsz om uitlevering van admiraal Boshuizen te eisen. Simonsz loog over zijn aanwezigheid, na een huiszoeking bleek het tegendeel. De admiraal werd overgebracht naar het stadhuis. 
Tegelijkertijd werd ook het geschut van het havenhoofd en van Spaanse oorlogsschepen gehaald. De burgemeesters bleven aandringen op toelating van troepen en een paar dagen later kregen de burgemeesters steun. Paulus van Loo, drost van het Muiderslot, landde met een schip met soldaten bij het Brouwhuis buiten de poort.

De oppositie was sterker geworden. Er waren steeds meer ballingen teruggekeerd uit Emden, waaronder Jan Arentsz, Simon Meindertsz Semeyns en Pieter Luytgensz Buyskes. Die laatste had een onderhoud met Willem van Oranje op Dillenburg gehad.
Jan Kolterman, die van Oranje de opdracht had gekregen om de leiding van de opstand in Haarlem op zich te nemen, was ook in de stad. Tijdens de rel bij het schip van Van Loo besloot Buyskes zijn troef uit te spelen. Hij maakte de brief van Willem van Oranje bekend, waarin, behalve beloftes van steun in de strijd tegen Alva, ook vermeld stond dat hij Buyskes tot zijn wettige vertegenwoordiger in Enkhuizen benoemd had.

Buyskes nam dan ook direct de leiding op zich en sommeerde Paulus van Loo te vertrekken. Cornelis Jansz Brouwer dreigde met een stuk geschut op de soldaten van Van Loo te schieten en bij Van Loo zakte de moed in de schoenen. Totaal overdonderd zeilde hij weg. Het stadsbestuur begreep overigens dat de situatie nu dusdanig was, dat onderhandelingen noodzakelijk waren. 
Radicale opstandelingen vreesden dat zij bedonderd werden en trokken naar het stadhuis. Zij arresteerden burgemeester Vesterman en admiraal Boshuizen die vervolgens in de dodencel boven op de oude Keetenpoort (de huidige Drommedaris) gevangen werden gezet. Boshuizen moest schriftelijk de vloot die voor de Ven voor anker lag ordonneren om in de haven aan te meren. Een aantal schepen gaf daar gevolg aan, andere zette koers terug naar Amsterdam. Na een paar dagen kregen de burgemeesters, na tussenkomst van een aantal burgers van aanzien, het voor elkaar dat Boshuizen vrijgelaten werd.

Sonoy was vanaf het allereerste begin bij de Opstand tegen Spanje betrokken. In 1566 was hij één van de ondertekenaars van het Smeekschrift der Edelen, waarin de landvoogdes Margaretha van Parma gevraagd werd de vervolging van de protestanten te matigen. Bij die gelegenheid werd voor het eerst de naam Geuzen gebruikt. 
Diederick werd één van de aanvoerders van de Watergeuzen en opereerde vanuit Emden. Hij is één van de vertrouwelingen van Willem van Oranje, samen met Pieter Buyskes. Op 20 april 1572 werden zij benoemd; Sonoy tot de plaatsvervanger van Oranje van het Noorderkwartier en Buyskes tot vertegenwoordiger van Oranje in Enkhuizen. 
Nadat Enkhuizen voor de Prins koos sloot Sonoy zich aan bij de opstandelingen aldaar en maakte van Enkhuizen voorlopig zijn hoofdkwartier.

Dat Sonoy een rauwdouwer was blijkt wel uit zijn onorthodoxe strategieën van overtuigen. In Medemblik vluchtte de schutterij kasteel Radboud in. Sonoy had geen zin in een belegering en liet vrouwen en kinderen naar het kasteel komen. ‘Ik sla hun kop er af als jullie niet voor de Prins kiezen’. De Medemblikkers gaven zich direct gewonnen. 
Met een list liet hij het Alkmaarse stadsbestuur in 1572 de stadspoorten openen voor het ‘grote’ leger van Sonoy. Hij had boeren uit de omgeving gedwongen om met een piek of musket tussen zijn soldaten mee te lopen, waardoor zijn leger vele malen groter leek. Tijdens het beleg van Alkmaar in 1573 dwong hij boeren dijken door te graven en hun land onder water te zetten om de Spanjaarden te dwingen het beleg van de stad op te geven.
In 1574 probeerden de Spanjaarden onder leiding van Hierges een aanval op het Noorderkwartier. Sonoy verdedigde zijn gebied fel, onder andere door een meedogenloze jacht op mogelijke verraders.

Maar het boterde niet tussen Sonoy en de leiding van de nieuwe staat die uit de Opstand ontstond. Hij wantrouwde de rijke regenten onder leiding van Maurits van Oranje en Van Oldenbarnevelt. Hij zocht steun bij de Engelse graaf van Leicester die vanaf 1585 tot 1587 in de Nederlanden was in de hoop na de moord op Willem van Oranje landsheer te worden. Zijn optreden leidde bijna tot een burgeroorlog. Leicester probeerde gewapenderhand de macht te grijpen. Sonoy steunde hem maar de poging mislukte. Sonoy werd zelfs in Medemblik door Maurits belegerd. Leicester ging terug naar Engeland. Ook Sonoy verhuisde naar Engeland.
Enkele jaren later trok hij bij zijn dochter in die in de borg Dijksterhuis bij Pieterburen in Groningen woonde. Daar is hij in 1597 gestorven.