Van Bleiswijk

Bestuurders van de stad

De hoogste functie die een regent in de stad kon bekleden was het ambt van burgemeester. In Enkhuizen waren er vier burgemeesters. Wethouders waren er nog niet. De vroedschap is te vergelijken met de huidige gemeenteraad. In Enkhuizen waren twintig vroedschapsleden die voor het leven benoemd werden.

Bestuurders van de stad

Alleen de gegoede burgers kwamen in aanmerking voor het ambt van burgemeester

Simon Allertsz Semeyns | 1613-1669.
Simon Allertsz Semeyns (1613-1669), was naast schepen en...
Simon Allertsz Semeyns | 1613-1669.
Simon Allertsz Semeyns (1613-1669), was naast schepen en burgermeester van Enkhuizen ook bewindvoerder van de VOC en WIC. Geschilderd door Gerard Ban.

De hoogste functie die een regent in de stad kon bekleden was het ambt van burgemeester. Hij bestuurde dan een jaar lang de stad. Het burgermeesteschap gaf ook toegang tot ambten in Den Haag of in grote organisaties als de VOC of de WIC. 
In Enkhuizen waren er vier burgemeesters, drie werden voor een jaar benoemd, een vierde mocht twee jaar blijven zitten om de continuïteit van het bestuur te waarborgen. Wethouders waren er nog niet. Dat ambt werd pas in de negentiende eeuw ingevoerd. De vroedschap is te vergelijken met de huidige gemeenteraad. In Enkhuizen waren twintig vroedschapsleden die voor het leven benoemd werden. Naast deze ambten waren er voor een regent nog allerlei andere functies waarmee hij zijn invloed kon uitoefenen of bestuurservaring kon opdoen. 
De schepenen ondersteunden de schout in zijn werk. De schout is te vergelijken met een officier van justitie of een commissaris van politie. Maar er moesten ook commissarissen van Kleine Zaken benoemd worden (de rechtbank) en voogden van wees- en almoezeniershuizen, het gasthuis en het ziekenhuis. Om maar niet te spreken over de lucratieve bestuursfuncties in de VOC en de WIC en uiteraard de kerk. 
Alleen de gegoede burgers kwamen voor al deze functies in aanmerking. Men ging er van uit dat iemand geen tijd had voor deze functies als hij niet financieel onafhankelijk was. Maar men vond ook dat iemand die in loondienst was niet onafhankelijk genoeg was om een eerlijk bestuurder te zijn.

Een aantal steden in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bestuurden ook het land. Enkhuizen was een van die steden. Enkhuizer burgemeesters reisden regelmatig naar Den Haag om daar in de Staten van Holland de beslissingen te nemen die voor het landsbelang noodzakelijk waren. De heren burgemeesters konden dan in een logement in Den Haag verblijven dat de stad, samen met Hoorn, speciaal daarvoor gekocht had.
In vergaderingen van de burgemeesters en de vroedschap moest dan ook uitgebreid gesproken worden over buitenlandse politiek of economische zaken want de heren burgemeesters die in Den Haag waren, moesten natuurlijk wel van duidelijke instructies voorzien worden.
Zo werd er bijvoorbeeld in de vergadering van 5 januari 1654 uitgebreid gesproken over de bouw van een aantal nieuwe oorlogsschepen en een week later over de vredesonderhandelingen met Engeland en de positie van de stadhouders in de Republiek. Ook stond de WIC op de agenda die oorlogsschepen nodig had om oorlog in Zuid-Amerika te voeren. De WIC wilde ook geld voor de militie die in Brazilië vocht.
Maar een maand later staan er meer huiselijke zaken op de agenda, een katholiek priester wil in de stad komen wonen, daar is natuurlijk geen sprake van. Voor het uitdiepen van de Lorredraaiershaven (nu de Rommelhoek) en het weghalen van een zandbank die voor de haveningang ontstaan was, wordt wel toestemming gegeven. 
De grondwetswijzigingen in de Franse Tijd maakten een einde aan de stedelijke hegemonie. De steden liepen in de negentiende eeuw aan de leiband van Den Haag en niet meer andersom zoals in de zeventiende en achttiende eeuw gebeurde.

Mr. Hugo A. van Bleiswijk

Hugo Adriaan van Bleiswijk.
Hugo Adriaan van Bleiswijk was een graag geziene...
Hugo Adriaan van Bleiswijk.
Hugo Adriaan van Bleiswijk was een graag geziene gast aan het hof van Koning Willem II, die hem ook geregeld bezocht in Enkhuizen.

Burgemeester Mr. Hugo Adriaan van Bleiswijk was een regent van de oude stempel. Hij trad in de voetsporen van zijn grootvader, ook Hugo Adriaan van Bleiswijk (1740 - 1821) geheten. Die was niet alleen burgemeester van Enkhuizen, maar hij bekleedde ook de landelijk belangrijke positie van secretaris van de Rekenkamer in Den Haag. 
De kleinzoon begon zijn carrière uiteraard met een studie rechten aan de Leidse universiteit. Na zijn studie werd hij lid van de gemeenteraad, maar voordat zijn politieke carrière echt van de grond kon komen, meldde hij zich als vrijwilliger bij het Hollandse leger dat een einde moest maken aan de Belgische Opstand. In 1830 en 1831 was hij tweede luitenant van de Noord-Hollandse schutterij. 
Na de Tiendaagse Veldtocht beperkte hij zijn militaire activiteiten. We zien zijn naam dan weer regelmatig opduiken op de presentielijst van de Enkhuizer gemeenteraad. Al snel volgen benoemingen die zijn bestuurlijke carrière illustreren. 
Hij werd wethouder in 1832, lid van de Provinciale Staten in 1833, burgemeester in 1835 en lid van de Tweede Kamer in 1841. 
In 1847 werd er in de landelijk pers over zijn oer-conservatisme zeer kritisch geschreven. Het was voor Hugo Adriaan van Bleiswijk reden om af te treden. Waarschijnlijk waren de plannen van Thorbecke om de macht van de koning te beperken ook veel te radicaal voor de Enkhuizer bestuurder.
Hij trad als burgemeester in 1868 af vanwege zijn gezondheid.

Overgrootvader Mr. Adriaan van Bleiswijk | 1709-1779
Portret van zijn overgrootvader Mr. Adriaan van Bleiswijk...
Overgrootvader Mr. Adriaan van Bleiswijk | 1709-1779
Portret van zijn overgrootvader Mr. Adriaan van Bleiswijk (1709-1779), Raad en Burgemeester van Enkhuizen, Bewindhebber van de VOC.

De invloed van zijn grootvader op het denken van Hugo Adriaan moet groot geweest zijn. Zijn vader Pieter Adriaan van Bleiswijk stierf in 1805, Hugo Adriaan was toen nog maar twee jaar oud. Zijn moeder Sebilla Helena Bruijn wilde weer terug naar Utrecht, waar ze opgegroeid was. Haar schoonvader vond dat prima, maar haar twee kinderen, waaronder Hugo Adriaan moest ze in Enkhuizen achterlaten! Zo geschiedde en de latere burgemeester is opgevoed door zijn grootvader, de oude regent Hugo Adriaan van Bleiswijk.

Onbekend burgemeestersgezin.
Onbekend burgemeestersgezin met 6 kinderen, Schepenkamer, stadhuis Enkhuizen.
Onbekend burgemeestersgezin.
Onbekend burgemeestersgezin met 6 kinderen, Schepenkamer, stadhuis Enkhuizen.

De Kroniek van Enkhuizen is mogelijk gemaakt door …

Sponsor Oud Enkhuizen